. - HAYATI

JOHN DİCKSON CARR-CARTER DİCKSON
30 EKİM 1906-27 ŞUBAT 1977

John Dickson Carr,Carter Dickson, Carr Dickson ve Roger Fairbairn adları altında dedektif öykü-romanları yazan Amerikalı yazardır. Altın çağ" polisiyesinin en büyük yazarlarından biri olarak olarak kabul edilir. kompleks,bulmacalarla dolu,gizemli seri kitaplar yazmıştır.Birçok romanında ve çoğu ve kısa öykülerinde, eksantrik bir dedektife, anlaşılması imkansız, ve görünüşte doğaüstü suçları aydınlatmak üzere yer verir.Gaston Leroux'un ve G.K. Chesterton'un Father Brown öykülerinden etkilenmiştir.Carr,şişman,iyi huylu sözlükbilimci büyük dedektifi Dr. Gideon Fell’i,Chesterton'dan etkilenerek yaratmıştır
Carr, Uniontown, Pennsylvania'da doğmuştu, Julia M. Kisinger ve Wooda Nicholas Carr'ın- kongrede bir demokrat olarak bulunan Pennsylvania’lı bir avukat-oğlu,O, The Hill School’da vasat bir öğrenciydi.Yavru kuş denemeleri ve esrar hikayelerini yazmakta uğraştı.O yurtdışında çalışırken 1931'de, Clarice isimli bir İngiliz kadınla evlendi. ve İngiltere'ye yerleşti.1948'de Birleşik Devletler'e hareket etmekten önce üç çocuklarını orada yetiştirdiler. 1950ler'in ortasında yazdığı kitaplarının çoğu, baştan sona İngiltere'de veya Avrupa'da geçer.Bir söylentiye göre,Carr"takma adı ünlü İngiliz mizah yazarı P.G. Wodehouse tarafından kullanılıyordu.
Carr, bir dedektifin,imkansız suçları çözdüğü,kilitli oda esrarı romanlarının ustasıydı. hangi Bu romanlarda, kilitlenen ve mühürlenen bir odanın içinde işlenmiş bir cinayet, üzerinde hiçbir ayak izi olmayan,karla veya ıslak kumla kaplı bir alanda boğulmuş veya bıçaklanmış ölü bir vücut bulunur.Dr.Fell’in yer aldığı, The Three Coffins (Diğer adıyla The Hollow Man) (1935),genellikle Carr'ın şaheseri olarak kabul edilir.Bu kitapta üç önemli nokta vardır.İki değişik şekilde işlenmiş cinayetler yer alır.Dr.Fell,imkansız suçların nasıl işlendiğine dair dikkate değer bir konuşma yapar.Polisiye yazarların katıldığı bir panelde bu kitap bütün zamanların en iyi kilitli-oda esrarı seçildi, ve Dr.Fell’in kouşması ayrı bir deneme olarak ta basılmıştır.
Birçok romanında özellikle iki farklı ve imkansız suç işlenir.He Who Whispers (1946) and The Case of the Constant Suicides (1941).gibi. The Crooked Hinge (1938) de,görünüşte imkansız bir boğaz-kesme, büyücülük, Johann Maelzel'in satranç oyuncusunun yaptığı ürkütücü bir düzenek,Tichborne iddiacısında olana benzer bir olay vardır.Dedektif romanlarının en büyük klasiklerinin biri olarak bilinir.Ama Carr'ın biyografı, Douglas G. Greene John Dickson Carr: The Man Who Explained Miracles isimli kitabında Carr’ın bazı kitaplarının sıkıcı ve zayıf olduklarını söylemektedir..
Carr’ın romanlarında Dr.Fell’den diğer üç dedektifi vardır.(H.M.) Sir Henry Merrivale,Henri Bencolin ve Albay March.Carter Dickson adıyla yazdığı romanların çoğunda Merrivale, rol alır.Carr'ın en iyi romanlarından birisi sayılan ve övülen The Judas Window (1938) da (H.M.) Sir Henry Merrivale vardır.Onun kitaplarının birkaçında ünlü dedektiflerine yer vermez.
The Burning Court (1937),meşhur dedektiflerine yer vermediği en ünlü Carr romanıdır.Bu kitapta Philadelphia'nın kenar mahallesinde kilitli bir yeraltı odasından kaybolan bir kişi,büyücülük ve zehirleme olayları vardır. La Chambre ardente (1962) isimli fransız filmi bu kitaptan uyarlanmıştır.Kitap,esrarengiz olayların mantıklı bir açıklamasını yalanlayan doğaüstü bir sonla biter.
Carr kısa hikaye biçiminde de yazdı.Carr'ın hikayelerinin çoğunda,konsantre şekilde kilitli-oda romanlarının uyarlamaları vardır ve bu sıkıştırmaların faydası da olmuştur.Muhtemelen onların en iyisi, The Department of Queer Complaints (1940)dur.Bu kitaptaki The House in Goblin Wood öyküsünde parlak zekasını tam olarak kullanmadığı görülen dedektif olarak H.M.yer alır.Bir hikayesinde de dedektif olarak Edgar Allan Poe görünür.Carr hem de,özel olarak BBC için bazı senaryolar ve birçok radyo oyunu metni yazdı,.1943’te yarım saatlik radyo oyunu Cabin B-13 CBS’e bir dizi olarak yayınlandı. 1948-49'da CBS bu diziyi, metinlerini,Chesterton'un, kullanmış olduğu tekniklerin bazılarını temel alarak,Carr'ın yazdığı,25 yeni oyunla sürdürdü.1943 de oyun olarak uyarlanan Cabin B-13,1953 te yönetmen Joseph M. Newman tarafından Dangerous Crossing ismiyle, genişletilerek filme çekildi.Filmde Michael Rennie ve Jeanne Crain rol aldılar.Carr, II.Dünya Savaşı esnasında,tümüyle BBC radyosu için çalıştı,BBC için polisiye hikayeler ve propaganda metinleri yazdı..
1942’de yazdığı The Emperor's Snuff-Box romanı,1957’de That Woman Opposite ismiyle İngiliz yapımı bir filme konu oldu.1950 Carr, The Bride of Newgate-Hapishane Gelini romanını yazdı.
Bu kitapta olaylar Napoleon savaşları sırasında geçer ve ilk tarihsel whodunnit olduğu söylenir. The Devil in Velvet ve Fire, Burn! Kitaplarıda çok sevdiği tarihi polisiyelerdir. Bay Carr,Arthur Conan Doyle'nin en küçük oğlu, Adrian Conan Doyle'yle,1954 yılında The Exploits of Sherlock Holmes isimli bir kitap yazdı.Bu kitapta Sherlock Holmes’in yeni maceraları vardır. Efsanevi yazar Sir Arthur Conan Doyle'nin biyografisini yazarak Doyle'nin varisleri tarafından ödüllendirildi.Bay Arthur Conan Doyle'nin yaşamını konu alan kitap 1949'da yazıldı.Olumlu eleştiriler aldı.Sonradan bazı eleştirmenler, Carr'ın, Conan Doyle'nin Spiritualism-tinselcilike kaymış olmasını savunurken zorlandığını not ettiler.Bu kitap, 1950'de, Carr'a Mystery Writers of America’nın verdiği iki özel Edgar ödülünden ilkini kazandırdı. Carr'a aynı ödül ikinci kere 40 yıllık kariyerindeki polisiye edebiyatına hizmetlerinden dolayı 1970'te verildi.1963'te MWA'in Grand Master award-büyükusta ödülüne layık görüldü.
Carr,yaşamının son yıllarını, Southern United States’de geçirdi.Son kitaplarının birkaçı, orada geçer.1963 ilkbaharında,Mamaroneck'te,inme sol kolu felç oldu.Bir elini kullanarak yazmaya devam etti. Greenville, South Carolina’da akciğer kanserinden öldü.

Dr. Fell ve Sir Henry Merrivale

Carr'ın iki büyük dedektifi, Dr.Fell ve Sir Henry Merrivale, görünüşte tamamen birbirine benzer.Her ikisi,şişman, orta yaşla yaşlı arasında, üst-sınıftan,yaygaracı-kabadayı tavırlı,eksantrik İngilizlerdir.Dr.Fell oldukça şişman iki bastonu yardımıyla yürüyen,açık sözlü İngiliz yazar G.K. Chesterton’a benzetilerek yaratılmıştır. G.K. Chesterton,bütün zamanların medenilik ve iyi huyluluk modeliydi.Saçları fırça gibi düzensizdi.Taranmamış saçlarını bir silindir şapka örterdi.Ve üzerinde genellikle pelerin olurdu.Basit bir kulübede yaşadı.Herhangi bir resmi bağlantısı yoktu.
Diğer taraftan, "H. M".cesur ve haşmetli bir meclis üyesi olmasına rağmen, fiziksel olarak aktif,hasta olduğu zaman öfkelenip bağırıp çağırarak herkesi korkutan biriydi.Örneğin 1949’da yazılan A Graveyard to Let romanında, beyzbolda topu umulmayan mesafelere fırlatarak beklenilmeyen yeteneğini gösterir.İlk romanlarda İngiliz Gizli Servisinin başı olarak görülür.İngiltere'nin "en yaşlı baronet"in ensesi kalın torunudur.Hem bir avukat ve bir tıp doktorudur.İlk kitaplarda kel,gözlüklü,asık suratlı gösterilen H.M,açıkça Churchilvari bir figürdü.Sonraki romanlarda bu benzerlik, biraz daha bilinçli bir şekilde çizildi.

Eleştirel değerlendirmeler
Dr.Fell,şimdilerde,genellikle Carr'ın yarattığı en büyük dedektif olarak bilinir. İngiliz romancı Kingsley Amis, "My Favorite Sleuths-Benim Favori Hafiyelerim" isimli çalışmasında, Sherlock Holmes’un halefleri olarak belirttiği üç dedektiften(İkisi Father Brown ve Nero Wolfe) birisinin Dr.Fell olduğunu söyler.H.M.için ise "Bana göre,can sıkıcı yaşlı biri" der.Bu, kısmen doğru olabilir çünkü Merrivale romanları, II.Dünya Savaşı sırasında yazılmıştır.H.M. sık sık,komiklikler yapar,özellikle fiziksel yapısından dolayı her romanda en az bir kere talihsizliklere uğrar, Bu bölümler tasarlandığı gibi komik değildir ve okuyucu üzerinde istenmeyen etkiler yapar.Önceleri,H.M, yine de birkaç eleştirmen tarafından olumlu olarak değerlendirilmişti.Howard Haycraft, 1941'de Murder for Pleasure: The Life and Times of the Detective Story isimli kitabında H.M.den bahseder.H.M.'in ‘yarattığı hafiyelerin arasında yazarının en iyi dedektifi’ olduğunu söyler.İngiliz esrar yazarı R. Philmore 1938'de yazdığı "Inquest on Detective Stories" isimli makalesinde Sir Henry'in, "En komik dedektif" olduğunu belirtir.Ve devam eder:"H.M.,o kadar iyi bir dedektiftir ki,yazarı bir tek onu yaratmış olsaydı bile,bu yaratı ünlü olmasına yeterdi."

There is a book-length critical study by S. T. Joshi, John Dickson Carr: A Critical Study (1990)
The definitive biography of Carr is by Douglas G Greene, John Dickson Carr: The Man Who Explained Miracles (1995)

http://en.wikipedia.org/wiki/John_Dickson_Carr dan türkçeleştirilmiştir.

Finally we have arrived at the last of the big three, John Dickson Carr alias Carter Dickson. Born in the US but from 1930 - the year of his debut - until 1950 living in Britain. His first book was entitled It Walks by Night.
His career can be divided roughly into three periods: 1930-1933, 1933-1950 and after 1950.
The first couple of years he was sort of experimenting. Most of his stories were set in Paris, and his first favourite sleuth was Juge d'instruction, and also head of the Paris police, Henri Bencolin. In 1933 or 34 he is so settled in the genre that he can operate with two new master detectives. One has to admit though, that they are rather alike.
The first of the new ones, Dr Gideon Fell, who always appeared in a broad-brimmed slouch hat, cape and a bandit's moustache, was obviously cast in the likeness of G. K. Chesterton, and the other, Sir Henry Merrivale, has many features in common with Sir Winston Churchill, too many to be mistaken.
An aspect of John Dickson Carr's novels is that they are hilariously funny in the midst of a diabolical background. This evokes similar atmospheres as in the best plays of Eugene Ionesco, Samuel Beckett and other exponents of modern absurd drama. For example, an absurd incongruity is that Fell and Merrivale really are nothing but grown-up children. Fell is always interrupted by his cases in the pursuit of his academic endeavour, the writing of his Magnum Opus, viz, The Drinking customs of England from the Earliest Days. A subject which, of course, constantly demands "studies in the field" as it were, in order to keep up to date on it.
Sir Henry's mental make-up is very much the same. He's employed by the Government and is "something" to do with Intelligence, MI5, or Secret Service. He caught a lot of spies during World War II. His great fear is that he will end his days in the House of Lords, and he's always suspecting people of trying to manipulate things with that purpose in mind. In addition to that, he has a notion to the effect that "Fate" is conspiring to "do him in the eye" as he puts it. Indeed, something seems to bear this out. For example, the case of the Chinese visitor who came to his office and introduced himself to Sir Henry, who kicked the unfortunate man down the stairs, believing that some of his acquaintances were behind this "practical joke". "How was I to Know," complained Sir Henry afterwards, "that this bloke's name really was Fu Manchu?
Insane incidents like this are encountered galore in the whole of J. D. C.'s production. On the surface the plot takes you through scenes not unlike those in Waiting for Godot. In contrast to this, the culprits always have crass, down to earth, motives for their crimes, and in between the surprising clews and general circumstances surrounding the crimes, we are faced with the weirdness and unreality of the cosmic forces.
John Dickson Carr is the undisputed master of the "impossible" crime, particularly the "locked room" variety. You just won't believe the number of solutions that exists to this problem. Not only does it occur in a lot of his books, but in no less than three of them, viz, The White Priory Murders, The Ten Teacups and The Three Coffins, sometimes published under the title of The Hollow Man, he ventures into lengthy discussions of the means and ends of this phenomenon as such. From the last book has even this part been extracted and included in other people's anthologies, and heavily quoted in essays and articles on the subject.
With all these excesses of slapstick, clews and strange settings, it's of course impossible to find out who the murderer is, and, naturally, J. D. C. is denied any depth of character in order not to give the game away.
This kind of novels should be judged as puzzles, and not as psychological studies. If more readers realised that they could perhaps face them unprejudiced.
In his late period he concentrated more on writing biographies (he wrote one on Conan Doyle), historical essays and detective novels in historical settings, a venture he began as early as the '30s.
John Dickson Carr ends the period, but these writers didn't stop writing suddenly in 1940 of course. Some of them had died by then, and others kept working far into the '40s and '50s, but a new generation of mystery writers took over after the war. They had new ideas of how to write. The "puzzle" was generally abandoned, but I would like to mention two of the new ones.

http://hem.fyristorg.com/lbl/priveye2.htm
The Classical English Detective Novel. Part II'DEN ALINMIŞTIR.